Taşkent’teki Ikuo Hirayama Uluslararası Kültür Kervansarayı’nda 11 Harezm sanatçısının yer aldığı sergi açıldı. Sergide 50’den fazla eser yer alıyor.
Harezm, sanatın eğitimin bir ürünü olmaktan ziyade doğrudan manzaranın bir uzantısı gibi göründüğü dikkat çekici bir bölgedir. Sanat koleksiyoncusu Igor Savitsky, 1960’ların ortalarında komşu Karakalpakistan’da bir müze kurduğunda, Harezmli sanatçılar avangard ve etnografya arasındaki diyaloğu görmezden gelme fırsatına sahip değildi. Gelenekleri bir müze sergisi olarak değil, deneysel bir malzeme olarak görmeyi öğrendiler.
İşte bu bağlamda, Ikuo Hirayama Uluslararası Kültür Kervansarayı’nın büyük salonunda 11 Harezmli sanatçının yer aldığı bir grup sergisi açılıyor. 1980’lerin sonlarından günümüze 50’den fazla eser, çok katmanlı bir deney gibi okunuyor: geleneği resmetme çabası değil, onunla canlı ve esnek bir öz olarak çalışma çabası.
Serginin ana odağı 73 yaşındaki Kurbanbay Bekchanov’un çalışmaları. O, resmi bir disiplin olarak hâlâ hatırlayan, ancak onun canlılığını benimsemeyi çoktan öğrenmiş bir neslin sanatçısı. İlk Özbek fotoğrafçı ve görüntü yönetmeni Hudaybergen Devanov gibi tarihi figürlerden “Müteahhit Said”e veya dost canlısı “Tartışma”ya kadar uzanan portreleri, geniş ve kendinden emin bir fırçayla çizilmiş. Renk, destekleyici bir araç değil, tam teşekküllü bir karakter: enerjik, etkileyici ve bazen gerçekçi bir üslubun sınırları içinde kalmak için fazla baskın.
Bekchanov’un çağdaşları Madamin Hudaiberganov ve Davron Atamurodov, 1940’ların gerçekçi stiline daha bağlı bir yol izliyor. Işıkları daha yumuşak, dokuları daha sakin ve renk paletleri sıcak ve topraksı; soğuk, cennetsi tonlarla tezat oluşturuyor. Resimleri bize Doğu lezzetinin egzotizm değil, karmaşık bir sıcaklık eseri olduğunu hatırlatıyor.
Genç Harezmli sanatçılar arasında, Harezm sanatının iki olası yönünü gösteren Azamat ve Kahramon Madaminov öne çıkıyor. Azamat, sıcak ve güneşli bir paletle çalışıyor: turuncu, kırmızı ve sarı tonlar, sonsuz bir güney öğle vakti atmosferi yaratıyor. “Çarşı” ve “Kuraş” tabloları ise resimden ziyade, gürültülü, şenlikli ve bir parça mesel içeren bir ruh hali.
Sergide sunulan çağdaş Harezm sanatı, geleneksel kategorilere meydan okuyor: Ne “halk” ne de “yerel”. Aksine, bir zamanlar geleneğini yenilikçilik prizmasından gören (önce Savitsky sayesinde, sonra kendi keşifleriyle) ve şimdi onunla eşit bir şekilde ilgilenen bir sanat. Sergi 30 Kasım’a kadar açık olacaktır.
Yorum yazabilirsiniz