Bugün Özbekistan bağımsızlığının 34’üncü yılını kutluyor. Yeni Özbekistan’ın bölgesel ve uluslararası süreçlerdeki rolü her yıl önemli ölçüde artmaktadır. Ülke, dünya toplumuyla yapıcı ve aktif etkileşimi hedefleyen bir dış politika izlemektedir. Bu politika, açıklık, ulusal çıkarların gözetilmesi ve karşılıklı güvenin güçlendirilmesiyle karakterize edilmektedir.
Nitekim Özbekistan, Türkistan’da dengeli bir dış politika izleyen, komşu ülkelerle iş birliğini derinleştiren ve küresel süreçlere katılan bir devlet olarak tanınmaktadır. Siyaset bilimci, analist Jahongir Akramov’a göre bağımsızlık, bir dönüm noktası oldu ve ülke şu anda siyasi konumunu, çıkarları ile bölgenin ihtiyaçları arasındaki uyumu göz önünde bulundurarak belirliyor: “Bu yaklaşım, Özbekistan’ın Orta Asya’daki konumunu daha etkili bir şekilde ifade etmesini sağlıyor. Özbekistan, bölgesel bir öncü olarak kabul ediliyor. Sınırları açmak, ekonomik iş birliğini genişletmek, ulaşım ve iletişim projelerini başlatmak ve kültürel alışverişi yoğunlaştırmak için yürütülen girişimler, komşu devletler arasında güvenin güçlenmesine katkıda bulunuyor. Sonuç olarak, Özbekistan’ın sesi yalnızca bölgesel düzeyde değil, uluslararası arenada da önem kazanıyor”.
Su ve Enerji Sektöründeki Ortak Sorunların Çözümü
Su ve enerji sektörleri Türkistan için stratejik öneme sahiptir. Özbekistan, bu alanda son yıllarda “iş birliği diplomasisi” kavramını desteklemektedir. Bu strateji, ortak çıkarların rekabete göre öncelikle dirilmesini öngörmektedir. Örneğin, Tacikistan ve Kırgızistan’ın hidroelektrik potansiyelinin Kazakistan ve Özbekistan’ın enerji ihtiyaçlarıyla bütünleştirilmesine yönelik girişimler geliştirilmiştir. İklim değişikliği ve su kaynaklarına erişim sorununun derinleşmesi bağlamında Özbekistan, BM, Avrupa Birliği ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak bir “su diplomasisi” stratejisi uygulamaya başlamıştır. Bu çabalar, Özbekistan’ın bölgesel istikrarın sağlanmasındaki rolünün güçlenmesine katkıda bulunmaktadır.
Gençlik Politikası
Uzmanlar, Özbekistan’da gençlik politikasının stratejik bir yön olarak kabul edildiğini belirtirler. Nitekim, ülkenin demografik yapısında gençlerin yüksek oranı nedeniyle, genç neslin bölgesel etkileşim sürecine entegre edilmesi için aktif önlemler alınmaktadır. Orta Asya Gençlik Forumu Taşkent’te düzenlenmektedir. Bu platform, komşu ülkelerin gençleriyle yapıcı bir diyalog kurmanın yanı sıra ortak girişim ve projelerin geliştirilmesi ve uygulanması için de bir fırsat sunmaktadır. Öğrenci değişim programları uygun düzeyde işlemektedir. Şu anda komşu ülkelerden öğrenciler Taşkent, Semerkant ve Buhara’daki üniversitelerde eğitim görmektedir.
Gençlerin bilimsel ve yenilikçi projelerine verilen destek, yalnızca eğitimsel değil, aynı zamanda bölgesel iş birliğinin de güçlenmesine yardımcı olmaktadır. Özbekistan’ın gençlik diplomasisi aracılığıyla bölgede birleştirici bir güç olma görevini yerine getirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Kültür, Sanat ve Spor İlişkileri
Bağımsızlığını kazandıktan sonra Özbekistan, yalnızca siyasi ve ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bağlarını da aktif olarak geliştirmeye başladı. Örneğin, ortak konserler, tiyatro turları, kitap sergileri ve kültür günleri düzenlendi. Bu tür etkinlikler halklarımızı birbirine yakınlaştırdı ve ortak değerleri canlandırdı. Spor da bu süreçte önemli bir rol oynuyor. Futbol, kuraş, boks ve diğer spor dallarında düzenlenen müsabakalar, profesyonel sporcular ve gençler arasındaki dostluğu pekiştirdi. Uluslararası müsabakalarda ülkelerimizden sporculara verilen karşılıklı destek, bölgesel dayanışmamızı ortaya koydu. Kültür ve spor diplomasisi, halkları birbirine yakınlaştırmanın etkili bir yoludur.
Güvenliğin Sağlanması ve Gelişmeler
1990’ların sonları ve 2000’lerin başlarında bölge bir dizi ciddi tehditle karşı karşıyaydı. Bu dönemde, güvenliği güçlendirmek ve uluslararası kuruluşlarla iş birliğini genişletmek için kararlı adımlar atıldı. Özbekistan da göçmenlerin haklarını korumak ve onlar için sosyal güvenceler oluşturmak amacıyla girişimlerde bulunmuştur. Göç politikası bugün diğer devletler için pratik bir deneyim teşkil etmektedir.
Önümüzdeki on yıl içinde Özbekistan, çeşitli alanlarda gelecek vaat eden projeleri hayata geçirme konusunda önemli bir potansiyele sahip olacak. Özbekistan, güneş ve rüzgar enerjisi projelerinin uygulanmasında lider bir ülke olabilir.
Siyaset bilimcilere göre ülkenin coğrafi konumu, Doğu ile Batı’yı, Kuzey ile Güney’i birbirine bağlayan bir köprü niteliğindedir. Özbekistan, önümüzdeki on yıl içinde bölgesel entegrasyonun kilit itici güçlerinden biri olma potansiyeline sahiptir. Bu, yalnızca ülkemize değil, aynı zamanda tüm Orta Asya halklarına da fayda sağlayacaktır.
Yorum yazabilirsiniz