Kasım-Jomart Tokayev, 22 Ağustos’ta Kırgızistan’a resmi bir ziyaret gerçekleştiriyor. İki ülke arasındaki iş birliği hakkında neler biliniyor ve cumhurbaşkanlarının varabileceği anlaşmalar neler?
Kazakistan ve Kırgızistan, 33 yılı aşkın süredir devam eden ilişkileri sayesinde neredeyse tüm kalkınma alanlarında iş birliği kurmuştur. Aynı zamanda, ülkeler arasındaki ortaklık her geçen yıl niteliksel olarak güçlenmektedir. Bu durum, 150 belgeden oluşan sağlam sözleşmesel ve hukuki temelle de teyit edilmektedir.
Ayrıca, bu yılın Nisan ayında Astana ve Bişkek, devletler arasındaki müttefik ilişkilerin derinleştirilmesi ve genişletilmesine ilişkin bir anlaşma imzaladı. Belge, siyasi, ekonomik, ulaştırma, su-enerji ve tarım alanlarında iş birliğini, ortak girişimler aracılığıyla gıda güvenliğinin sağlanmasını ve iki ülkenin kardeş halkları arasındaki manevi ve kültürel yakınlığın güçlendirilmesini kapsıyor.
Siyaset Bilimci Assol Mirmanova’ya göre, Kazakistan ile Kırgızistan arasındaki stratejik ortaklık, tarihi yakınlığa, kültürel akrabalığa ve ekonomik çıkarların sinerjisine dayanıyor:
“Bölge ülkeleri arasında gerçek bir entegrasyona doğru belirgin bir eğilim var; bu, ortak tutumları güçlendiren önemli bir niteliksel politika değişikliği anlamına geliyor. Bu eğilim yalnızca devlet programlarında değil, aynı zamanda insani boyutta da kendini gösteriyor: Halklarımız, güveni güçlendiren ve iş birliğinin sürdürülebilir gelişimini destekleyen çok sayıda etnik kökenden gelen evlilikler ve aile bağlarıyla birbirine bağlı”.
Siyaset bilimcinin de belirttiği gibi, entegrasyon bağlamında büyük ölçekli projeler hayata geçiriliyor: ulaşım ve lojistikten (Yeni Sınır Ötesi Lojistik Kompleksi, otoyolların yeniden inşası ve Almatı-Bişkek koridorunun geliştirilmesi) enerji ve tarımsal sanayi girişimlerine (Çuy bölgesinde bir tarım bölgesi olan Kabar-Ata Hidroelektrik Santrali-1’in inşası). Bu projeler, sağlam bir kurumsal temelde iş birliğinin derinleştirilmesinin temelini oluşturuyor.
Uzmana göre, taraflar, 2030 yılına kadar yaklaşık 3 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşma hedefi belirledi. Bu, basitleştirilmiş gümrük prosedürleri, idari engellerin uyumlaştırılması ve yatırım bileşeninin etkinleştirilmesiyle kolaylaştırılacak: Tarımsal sanayi projeleri halihazırda hayata geçiriliyor: Çuy bölgesinde yaklaşık 24 milyon dolar değerinde bir tarımsal sanayi bölgesi inşa ediliyor ve iş çevreleri ve hükümetlerin inisiyatifiyle ortak kompleksler ve endüstriyel üretim tesisleri hazırlanıyor”.
Uzman Assol Mirmanova, Devlet Başkanı’nın Kırgızistan’a yapacağı ziyarette ticaret hacminin artırılması, ulaştırma ve enerji altyapısının iyileştirilmesi, idari süreçlerin senkronize edilmesi, tarımsal-endüstriyel ve kültürel ortaklıkların geliştirilmesi konularının ele alınmasının muhtemel olduğunu söyledi.
Uzmanlar, yeni anlaşmaların oldukça muhtemel olduğunu ve iki ülke vatandaşları arasındaki derin insani, kültürel ve ailevi bağların desteklediği aktif entegrasyon dinamiklerinin bir sonucu olacağını düşünüyor.
Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başuzmanı Alişir Tastenov, ülkesinin petrokimya, gıda, metalurji ve diğer sanayi ürünleri olmak üzere 195 ürün kaleminin Kırgızistan’a ihracatını 260 milyon doların üzerinde artırmaya hazır olduğunu söyledi:
“Kazakistan, tahıl ve yağlı tohum ihracatını artırabilir. Tarımsal sanayi sektörü, iki ülkenin karşılıklı ticaretinin %20’sini oluşturmakta olup, daha fazla büyüme potansiyeline sahiptir”.
Ayrıca, daha önce Akorda’da bildirildiği üzere, Kazakistan ve Kırgızistan devlet başkanları da Kazakistan ve Kırgızistan Yüksek Devletlerarası Konseyi toplantısına katılacak.
Yorum yazabilirsiniz