Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi’nin 12. Zirvesi, 7 Ekim’de Azerbaycan’ın Gebele şehrinde gerçekleştirildi.
Zirveye, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanıçbek Ömüraliyev, gözlemci ülkeler olarak Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar katıldı.
Ayrıca, TDT Aksakallar Konseyi Başkanı ve Üyeleri ile Türk İşbirliği Kuruluşlarının Başkanları da toplantıya iştirak etti.
Zirveden önce, Türk Devletleri Teşkilatı Dışişleri Bakanları Konseyi toplanarak Devlet Başkanları tarafından imzalanacak belgeleri nihai hale getirdi ve Teşkilatın gündemindeki önemli konuları ele aldı.
İlham Aliyev, Türk Devletleri Teşkilatı’nın bugün sadece bir iş birliği platformu değil, aynı zamanda ciddi jeopolitik merkezlerden biri olarak şekillendiğini söyledi: “
Teşkilatımızın uluslararası itibarının artması memnuniyet verici. Ortak tarihi ve etnik köklerimiz, ortak milli ve manevi değerlerimiz bizi bir aile olarak birleştiriyor”.
Aliyev ayrıca kardeş ülkelere Karabağ ve Doğu Zengezur’un restorasyonuna verdikleri destek için şükranlarını sundu: “Fuzuli’deki Mirza Uluğbey Okulu, Kurmangazi Çocuk Yaratıcılık Merkezi ve Ağdam’daki Manas Okulu halihazırda faaliyette. Bu, Özbek, Kazak ve Kırgız kardeşlerimizin bir hediyesi. Macar kardeşlerimizin hediyesi ise Cebrail’de inşa edilen okul. Türkmen kardeşlerimizin hediyesi ise bugün temeli atılan Fuzuli Camii. Kardeş Türkiye’den şirketler birçok tünel, köprü ve yol inşa ediyor. Azerbaycan halkı bu kardeşçe desteği asla unutmayacak.”
Zirve, diğer devlet ve hükümet başkanlarının konuşmalarıyla devam etti.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e ve Azerbaycan halkına misafirperverlikleri ve mükemmel organizasyonları için teşekkür ederek şunları söyledi: “Gebele, iki bin yıllık bir geçmişe sahip kadim bir şehir ve burada toplanmamız tesadüf değil. 3 Ekim’de 16. yıl dönümünü kutlayacak olan Nahçıvan Anlaşması çok önemli bir belgedir. Bu kısa süre zarfında teşkilatımız dinamik bir şekilde gelişti ve bölgesel düzeyde etkisini güçlendirdi. Bu Zirve kapsamında Kırgız Cumhuriyeti, örgütün dönem başkanlığını tamamlayarak kardeş Azerbaycan’a devrediyor. Azerbaycan’ın dönem başkanlığı çerçevesinde örgütün gelişimini sürdüreceğine ve uluslararası arenadaki etkisini daha da artıracağına inanıyorum. Aynı zamanda, Türk halklarının refahını hedefleyen tüm girişimler de gelişecektir.”
Kasım Cömert Tokayev, Kazakistan, Azerbaycan ve Özbekistan arasında oluşturulan yeşil enerji koridorunu Türk dünyasındaki başarılı iş birliğinin bir örneği olarak değerlendirdi.
Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı konuşmada, Türk halklarının kültürel mirasının korunmasının yanı sıra yapay zekâ teknolojilerinin de etkin şekilde geliştirilmesini sağlayacak büyük bir Türk dili modelinin hayata geçirilmesinin önemine değindi.
Türk devletleri arasındaki ekonomik, ticari ve ulaştırma ilişkilerinin geliştirilmesi için atılan adımların önemine dikkat çeken Şevket Mirziyoyev, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış görüşmelerine değinerek, “Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’e üst düzey organizasyon ve misafirperverliğinden dolayı teşekkür etmek istiyorum”, dedi.
Türkmenistan Halk Konseyi Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, mevcut dünya koşullarında ülkelerimiz arasındaki iş birliğini, barışı, istikrarı ve güveni güçlendirmenin önemini vurguladı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, yaptığı konuşmada, Türk devletleri arasında insani değerlerin korunduğu, istikrar ve karşılıklı güvenin hâkim olduğu bir ortamın görülmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Daha sonra TDT formatı kurulması, TÜRKSOY’un güçlendirilmesi ve geliştirilmesine dair Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirve Bildirgesi’nin imza töreni gerçekleştirildi.
Yorum yazabilirsiniz