BM 73. Genel Kurul Başkanı, Ekvador eski Dışişleri ve Savunma Bakanı Maria Fernanda Espinosa, Taşkent’in “medeniyetlerin kavşağında ve giderek daha aktif hale gelen küresel iş birliğinin merkezi” olarak Türkistan, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Avrupa arasında anlamlı diyalog için bir platform noktasına geldiğini kaydetti.
“Birbirine bağlı dünyamızın hem eşi benzeri görülmemiş zorluklarla hem de olağanüstü fırsatlarla karşı karşıya olduğu bir zamanda burada toplandık” dedi.
M.F. Espinosa’ya göre, küresel gündemin ölçeği, çabaların birleştirilmesini gerektiriyor. 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin uygulanmasına ilişkin son değerlendirmeye atıfta bulunan Espinosa, üç temel noktayı vurguladı.
Birincisi, küresel kalkınma acil durumu. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin yalnızca bir kısmı doğru yönde ilerliyor, önemli bir kısmı ise çok yavaş ilerliyor ve bazı alanlarda gerileme yaşanıyor.
Sözcü, “800 milyondan fazla insan aşırı yoksulluk ve açlık içinde mahsur kaldı; 2024, kayıtlardaki en sıcak yıldı; ve 120 milyondan fazla insan, büyük ölçüde iklim değişikliği nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldı,” dedi. Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki rekor düzeydeki borç ödeme maliyetleri, “sürdürülebilir kalkınma için ihtiyaç duyulan kaynakları kısıtlıyor” ve baskıyı artırıyor.
İkincisi, bölgesel ve çok taraflı iş birliğine duyulan ihtiyaçtır. Espinosa’ya göre, hiçbir ülke veya kurum bu karmaşık zorluklara tek başına yanıt veremez. “Güven bölgesel düzeyde inşa edilir, ortaklıklar kurulur ve yerel gerçeklere uyarlanmış, ancak küresel ilerleme için önemli çözümler geliştirilir,” diye vurgulayan Espinosa, Taşkent platformunun pratik adımları koordine etme aracı olarak potansiyelini büyük bir takdirle karşıladı.
Üçüncüsü, Özbekistan’ın Avrasya’da bir dönüşüm köprüsü olarak yükselen liderliği. Uzman, Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev liderliğinde ülkenin “kültürler ve devletler arasında giderek daha fazla köprü görevi gördüğünü” ve ulusal reformların, stratejik vizyonun ve uluslararası katılımın uzun vadeli etki için nasıl bir araya gelebileceğini gösterdiğini söyledi.
Orta Koridor girişimi, “bağlantı paradigmasını değiştiren, enerji güvenliğini artıran, ticareti çeşitlendiren ve bölgedeki milyonlarca insan için yeni fırsatlar yaratan” bir örnek olarak gösteriliyor. Espinosa’ya göre, bu gündem son iki yılda Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan destek gördü ve sürdürülebilir bağlantı geliştirmek için önemli kaynaklar çekildi.
Toplantının gündemine göre Taşkent’te yapılacak tematik görüşmelerde Türkistan, Güney Kafkasya ve Avrupa’nın ulaşım ve lojistik güzergahlarının birbirine bağlanması, iklim dayanıklılığı (su, enerji güvenliği, sürdürülebilir tarım), dijital dönüşüm ve yapay zekâ teknolojilerinin uygulanması gibi pratik konulara odaklanılacak.
Katılımcıların da belirttiği gibi, bu bloklar doğrudan M.F. Espinosa’nın dile getirdiği öncelikleri yansıtıyor; bölgesel güvenin ve politika koordinasyonunun oluşturulmasından, ölçülebilir sonuçlar getiren uygulamalı projelerin başlatılmasına kadar.
Yorum yazabilirsiniz