Bu yıl, dünyanın dört bir yanından bir dizi gelenek, Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne eklendi. Bunlar arasında, Özbekistan’ın özerk bölgesi olan Karakalpakistan Cumhuriyeti’nde yaygın bir müzik aleti olan kobız yapımı ve çalınması geleneği de yer alıyor. Bu karar, şu anda Yeni Delhi’de devam eden UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması için Hükümetlerarası Komitesi’nin bir oturumunda alındı.
Özbekistan için Karakalpak kobız sanatı, UNESCO listesine dahil edilen on altıncı kültürel miras alanı oldu. Cumhurbaşkanlığı idaresine göre bu, cumhuriyetin antik uygarlık ve zengin kültür merkezlerinden biri olma statüsünü bir kez daha teyit ediyor.
Kobız, iki telli eski bir yaylı çalgıdır. Geleneksel olarak tek parça ağaçtan (çoğunlukla dut ağacından) yapılır, telleri at kılındandır ve oymalarla süslenmiş deri kaplı bir gövdeye sahiptir. Boğazdan şarkı söyleme tekniğini kullanarak destansı eserler icra eden zhirau veya Karakalpak hikaye anlatıcıları tarafından çalınır. Bu eşsiz sanat formu, müzik, şiir ve tarihi bir araya getirir ve nesilden nesile aktarılır.
Ayrıca, Acil Koruma Altına Alınması Gereken Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, Vietnam’da ahşap levhalara renkli baskı tekniğini, Pakistan’da borindo adı verilen kil müzik aletinin çalınmasını ve Filipinler’de deniz tuzu üretimini de içermektedir.
UNESCO ayrıca İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilci Listesini de genişletti. Örneğin, Tacikistan’da Nevruz bayramı için hazırlanan, filizlenmiş buğdaydan tereyağı, un ve cevizle yapılan bir yemek olan sumanak gelenekleri de artık listeye dahil edildi. Eşsiz hazırlama yöntemleriyle bilinen Kırgız içeceği “maksım” de listeye eklendi.
UNESCO, hızlı sosyal değişim, göç, iklim değişikliği ve gençler arasında tarihe olan ilginin azalmasının, yüzyıllardır halkların kültürel kimliğini şekillendiren geleneklerin yok olma tehdidi oluşturduğunu vurguluyor. Yeni tesciller, eşsiz uygulamaların korunmasına yardımcı oluyor.
Yorum yazabilirsiniz