Washington’da gerçekleşecek C5+1 zirvesiyle birlikte Kazakistan, küresel diplomasinin ilgi odağı haline geldi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Güney ve Türkistan ülkeleri Özel Temsilcisi Sergio Gor’un ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau’nun ziyareti, stratejik ortaklığın güçlendirilmesi yönünde önemli bir adım teşkil etti.
The Times of Central Asia gazetesinin Washington muhabiri Javier M. Piedra, Kazakistan’ın bölgesel mimaride neden özel bir rol oynadığını ve Donald Trump döneminde ABD politikasının nasıl değiştiğini anlattı:
“Şüphesiz, ABD’nin Kazakistan ve Türkistan ile ilişkileri gerçek bir başkalaşım geçiriyor; tıpkı kozasından çıkan bir kelebeğinki gibi. Türkistan, Washington için bir öncelik haline geldi. Önceki misyonların aksine, Bay Gore ve Bay Landau, Kasım-Jomart Tokayev ile ortak bir zemin bulabildiler; diyalogları retorik ve sloganların ötesine geçti. Müzakereler somut ve elle tutulur nitelikteydi. Yaklaşan zirve çoktan gecikti. Şimdi her iki taraf da sözlerini gerçek eylemlerle desteklemeye hazır. Trump’ın dış politikası ABD tarihinde benzersizdir. Pragmatiktir ve ideolojik dogmalardan uzaktır. Amaç, karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler kurmak, tedarik zincirlerini geliştirmek ve petrol ve gazdan kritik minerallere kadar kaynaklara erişim sağlamaktır. Türkistan için bu, uzun zamandır beklenen bir rota değişikliğidir; çünkü önceki yönetimler sık sık kendi sosyal ve politik modellerini dayatmaya çalışmışlardır”.
Uzun bir aradan sonra Kazakistan, Amerika Birleşik Devletleri ile aktif bir yakınlaşma sergiliyor. Astana ve Washington hangi stratejik hedefleri izleyebilir?
Javier M. Piedra’ya göre Trump yönetimindeki ABD politikası “makul gerçekçiliğe” dayanıyor: “Türkistan ülkeleri, özellikle de sözlerin eylemle sonuçlanması durumunda, bu yaklaşımı memnuniyetle karşılıyor. Amerikan diplomasisi, önceki yönetimlerin tipik kamusal nutukları olmadan daha saygılı hale geliyor. Bu, güven oluşturmaya yardımcı oluyor. Washington’ın “ABD-Orta Asya Stratejisi 2019-2025″i egemenlik, ekonomi ve Çin ve Rusya ile rekabete vurgu yaparak güncellemesi olasılığını göz ardı etmiyorum”.
Zirvede hangi konuların kilit olacağına gelince, gazeteçi, “tartışmalar enerji, madencilik, ulaşım, tarım ve elbette yapay zeka konularını kapsayacak.
Tokayev’in “Büyük Oyun Yerine Büyük Fayda” dediği şey, bölge için mükemmel bir slogan. Önemli olan, Türkistan’nın bir güven ve dengeli çıkarlar bölgesi olarak kalması”, dedi.
ABD ile Kazakistan arasındaki diyaloğun güçlendirilmesi Türkistan’daki güç dengesini etkileyebilir. Şöyle ki, Kazakistan’ın dış politikası esneklik ve denge ilkelerine dayanmaktadır.
Astana, tek bir ortağa bağımlılıktan kaçınarak ABD, Çin, Rusya ve AB ile ilişkiler geliştirmektedir. Kazakistan, pragmatizm ve sürdürülebilir kalkınmaya vurgu yapan bir “orta güç” haline gelmektedir ve bu anlamda politikaları saygıyı hak etmektedir.
Yorum yazabilirsiniz