ABD’nin 2019-2025 Orta Asya Stratejisi’nin bu yıl sona ereceği göz önüne alındığında, Donald Trump yönetiminden Orta Asya’ya yönelik nasıl bir politika bekleyebiliriz? ABD’nin stratejisi, Donald Trump’ın 2019’daki ilk döneminde benimsenmişti ve şimdi Trump yönetimi, ABD’nin Orta Asya ülkelerine yönelik dış politikasını bir kez daha belirleyecek.
Danışmanlık firması Second Floor Strategies Wilder Başkanı Alejandro Sanchez, bölge için yeni stratejinin nasıl değişebileceğine ilişkin görüşlerini şu şekilde paylaştı:
“ABD’nin Orta Asya’ya yönelik genel stratejisinin büyük ölçüde değişeceğini sanmıyorum. İçindeki temel değişiklikler muhtemelen sadece daha önce çok dikkat çeken Afganistan’ı etkileyecek. Afganistan’a gelince, dünya genelinde Taliban’ı iktidardan indirmek için yeni bir askeri operasyon düzenlemeye pek ilgi yok. Diğer yerlerdeki çatışmalar nedeniyle, ABD başkentinde Afganistan’a gösterilen ilgi maalesef oldukça sınırlı”.
Uzman, Trump yönetiminin, ABD’nin gelecekteki politikaları, hedefleri ve küresel meselelere ilişkin vizyonu hakkında fikir verecek tek bir büyük stratejiyi henüz yayınlamadığını söyledi:
“Washington’ın Orta Asya’yı diğer bölgeler ve küresel meselelerle nasıl değerlendireceği henüz belli değil. Önemli dış politika belgeleri ve stratejilerinin yayınlanmasını beklemenin yanı sıra, Dışişleri Bakanlığı’nın da büyük bir yeniden yapılanma sürecinden geçtiğini unutmamalıyız. Bu süreç tamamlandığında, ABD yönetiminin Orta Asya’ya nasıl baktığı konusunda daha iyi bir fikre sahip olacağız”.
EW Richardson’da araştırmacı ve Heritage Foundation’da başkanın kıdemli danışmanı olan James Carafano, Orta Asya’nın cevher madenciliği ve işleme alanında önemli bir merkez haline gelebileceğine inanıyor:
“Orta Asya, 10 yıl içinde Avustralya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Grönland gibi ülkelerle birlikte cevher madenciliği ve işleme konusunda önemli bir merkez haline gelebilir. İşlemenin kaynağa daha yakın hale getirilmesinin büyük bir savunucusuyum. Altyapı ve işlemenin bizi çok değerli stratejik ortaklar haline getirdiğini düşünüyorum”.
Washington’ın önceliği enerji, maden çıkarma, lojistik ve yatırıma yönelecek. ABD, Orta Asya ve Güney Kafkasya’yı Orta Koridor ve Karadeniz aracılığıyla dünya ekonomisine entegre olacak ortak bir bölge olarak görme eğiliminde.
Amerikalı uzman, ABD’nin etkileşim ve ortaklığa jeostratejik rekabet açısından değil, bölgeyi ABD’nin de katıldığı daha geniş bir ekonomik topluluğa entegre etme açısından ilgi duyduğuna inanıyor:
“Orta Asya ülkelerinin konsolidasyonunun ikili ilişkilerden daha büyük bir etkiye sahip olduğu, Orta Asya-Avrupa Birliği zirvesinde de kanıtlandığı gibi, ABD’nin Orta Asya ülkeleriyle bölgesel bir yaklaşımı tercih etmesi muhtemeldir”.
ABD dış politikasının yeni unsurlarından birinin, Orta Koridor’u geliştirmek amacıyla Orta Asya ve Güney Kafkasya bölgelerinin entegrasyonu olabileceği, bunun da büyük güçlerin -ABD, Çin, AB ve Rusya- etkin katılımıyla bağımsız finans kuruluşlarının oluşturulması yoluyla sağlanabileceği özetlenebilir.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret anlaşmalarına verdiği önem göz önüne alındığında, ABD-Kazakistan ekonomik ilişkilerinin genişletilmesi öncelik olmaya devam edecek ve Jackson-Vanik Değişikliği’nin yürürlükten kaldırılması ve Kazakistan’a ABD ile Kalıcı Normal Ticaret İlişkileri statüsü verilmesi iki ülkenin gündeminde yer almaya devam edecek.
Yorum yazabilirsiniz